BilimBer қосымшасының негізін қалаушылар: «Мақсат білімді әрі өзіне сенімді ұрпақ қалыптастыру»

14 марта 2023

Бүгінгі таңда білім саласында жаңа стартаптарды қола алып жатқан жастар аз емес. Бірақ солардың ішінде сапалы өнім жасап, ел болашағын көтеретін білімді ұрпақ тәрбиелеуді мұрат тұтқан BilimBer компаниясын ерекше атап кетуге болады. Оның негізін қалаған Ерасыл Оспанов пен Ақбота Мұса оқушыларды ҰБТ-ға дайындауға көмектесетін жаңа қосымша құрып, оған қоса олардың көкейкесті мәселелерін шешетін қызмет те қосты. Қазіргі таңда аз ғана уақыт ішінде BilimBer қосымшасын 400 мың адам жүктеп үлгерген. Осындай пайдасы мен берері мол өнімді ұсынып отырған жастармен тілдескен едік.
Фото: BilimBer
BilimBer жобасы өз жұмысын қалай бастады?

Ерасыл: Tayab банкінде жұмыс істеп жүргенімде 2020 жылы оқушыларды ҰБТ-ға дайындауға арналған жобаны бастаған болатынбыз. Абай деген досымның AppStore, Playmarket платформасында балаларды тек тарих пәнінен дайындайтын қосымшасы болған. Сол досым осындай жобаны бастауға көп көмектесті. Сол тарих қосымшасын қарап отырып, оқушылар арасында сұраныс жоғары екенін байқап, неге басқа пәндерді де қосып, тест сұрақтарын толтырмасқа деп ойладым. Тартымды дизайнмен барлық пәнді қосып жасасақ, болашақта оқушыларға пайдасы мол қосымша болатындай көрінді. Стартапта бизнесті бастап, оны белгілі бір дәрежеге жеткізіп, сатып шығып кететіндер бар. Оны exit деген терминмен түсіндіреді. Бәлкім, осылай жасармыз деп те ойладым. Сөйтіп ойлаған жобаны бастап кеттік. Үш жарым ай Абай екеуміз қосымшаның серверлік бөлігін, дизайнын жасадық. Алдымен Android-қа арнап шығардық. Өйткені оған жүктеу арзанырақ, жүктейтін адам да көп екенін білдік. Бір ай ішінде 7000-ға жуық адам қосымшамызды жүктеп алды. ҰБТ, тарих деген сияқты кілт сөздер қойдық. Бірте-бірте адамдар арасында сұраныс өсіп, қосымшамыз баршаға көріне бастады. Басында тарих, география, дүние жүзі тарихы пәндері болды. Содан жалпы бұл жоба қаншалықты табыс әкелетінін ұғыну үшін тест соңында өз Каспи карта нөмірімді жазып қойдым. Бұл, әрине ерікті түрде донейшн сияқты болды. Осылайша біз жасаған қосымшамыз көпшілік көңілінен қаншалықты шыққанын анықтағымыз келді. Оқушылар рақметін айтып, мүмкіндігінше ақша жіберді. Одан кейін пандемия кезінде Абай белгілі отбасылық себептерге байланысты басқа жұмысқа ауысып, бұл жобада жалғыз қалдым.
Ал Ақботамен бұрыннан әріптес, жақсы дос едік. Содан 2020 жылдың күзінде осы жобаға серіктес ретінде шақырдым. Бірақ ол кезде Ақбота Сингапурде басқа жобаларда жұмыс істеп жатқан. Содан ақылдаса келе жобаны бірге қолға аламыз деп шештік.

Қосымшаны әзірлеу қалай жүрді?

Ерасыл: Ең алдымен қосымшаның кодын жазуға Нәзір деген досымды, өз ісінің маманын тарттым. Қазір ол Booking.com сайтында жұмыс істейді. Содан Ақбота екеуміз бар қаржымызды осы жобаға құйып, дамытуға барымызды салдық. Жаңа жылдан кейін қосымшамызды IOS арқылы жүктеуге болатындай шығардық. Playmarket платформасында аудитория көп болғанымен, AppStore-да сапалы аудитория жиналған. Конверсиясы жоғары. 2021 жылдың күзіне дейін өзімізді жобаны алға жылжыту үшін ақша құйып, тест сұрақтарын да өзіміз жүктеп отырдық. Сұрақтарды Megamozg.kz сияқты түрлі жерлерден өзіміз іріктеп, салдық. Бұл шынымен де күрделі жұмыс.

Ақбота: Сингапурде үш жыл бойы біраз жобада еңбек етіп, бірқатар азаматтармен таныс едім. Содан инвестицияны осы жақтан тартқандықтан, Сингапурден BilimBer компаниясын тіркеп, құрдық. Содан күзде елге оралып, кеңсемізді аштық. Ерасыл екеуміз толығымен осы жобаға бар уақытымызды арнап, жұмыс бастап кеттік.

Инвестиция тартқанда қандай мақсат болды?

Ерасыл: 100 мың доллар алған инвестициямызды енді тиімді жұмсап, жақсы нәтижеге жетуді мақсат еттік. Қаншама маманды тартып, шағын ұжым құрдық. Бизнес болғасын қателіктер де кететіні белгілі. Сол сияқты біз жинаған адамдардың кейбірінің жұмысы нәтиже көрсете бермейтінін аңғара бастадық. Содан адам саны емес, тиімді жұмыс істеуге көбірек мән бердік. Аутсорсқа жүгінуді дұрыс көрдік. Тағы бір айта кететіні, 2022 жылдың көктемінен бастап оқушыларға тест тапсыру үшін бір айға не алты айға тест сатып алатын мүмкіндік бердік. Ол үшін бұл қызметке жазылу керек. Осылай пайда түсе бастады. Бірақ шығынымыз одан көп еді. Инвестор алдында үлкен жауапкершілік алғасын жобамыз үздіктер қатарынан көрініп, шынымен де пайдалы жоба болу керек деген міндет қойдық.

Тест сұрақтарын қайдан алдыңыздар, оны даярлауға маман тарттыңыздар ма?

Ерасыл: Itest, Megamozg сияқты платформалардан актуалды тест сұрақтарын жүктеп отырдық. Оған қоса кейбір сұрақтарды мұғалімдермен ақылдасып салдық.

2022 жылы UStudy компаниясы бізбен серіктестік орнатып, өз тестерін біздің платформада сату мақсатында меморандумға отырдық. Заң тұрғысынан құжаттарды әзірлеу ұзақ уақыт алды. Бірақ нәтижесінде 250 мыңдай сұрақтан тұратын тест жүктелді. Олардың тесті қосымшада балама ретінде ақылы сатылды.

Тесттің бір кемшілігі, уақыт өткен сайын біраз сұрақ актуалдығын жоғалтады. Сондықтан сұрақтарды реттеп, жүктеп отыру керек. Төлем жағын да жеңілдетуге тырыстық. Kaspi, сонымен қоса PayBox, қазір ол FreedomPay арқылы төлем жасау мүмкіндігін енгіздік. Осылай табыс тауып жүрдік. Бірақ біздің шығынымыз одан да көп еді.

Қосымшаларыңызда тест сұрақтарынан бөлек, оқушыларға бірден көмек беретін қызмет жайлы естіп едік. Сол туралы толығырақ айта кетсеңіз.

Ерасыл: Сан емес, сапаға жұмыс істедік. Соның арқасында платформада жоғары рейтинг көрсетті. Таза, яғни органикалық пікірлерді көріп, дұрыс бағытта дамып жатқанымызды ұқтық. Сосын бір аралық кезең болды. Онда мына бизнес модель ойлағандай табыс әкелмейтінін түсіндік. Содан оқушыларға жақын болу үшін бірден көмектесу қызметін іске қосатын болып шештік. Оқушы қай уақытта, қай жерде болмасын шығара алмаған есебін не сұрағын суретке түсіріп жібереді. Біз оны мұғалімдерге жібереміз. Қай мұғалім бірінші қабылдаса, сол екеуінің арасында уақытша чат ашылады. Дәл қазір осы жаңа функцияны іске қосып жатырмыз. Математика, физика, химия, қазақ тілі, ағылшын тілі пәндерінен осындай мүмкіндік бар. Бұл ақылы қызмет. Сұрақ күрделілігіне байланысты төлемі де әртүрлі болады. Дәл қазір бұл қызметке шағын аудитория арасында бета тестинг жасап жатырмыз. Яғни бұл қаншалықты мұғалімдерге тиімді, қандай пайда әкелетінін анықтаудамыз. AB тест жасап жатырмыз. Қолданушыларға тегін қызмет беріп, тексерудеміз. Шешім қабылдау үшін осындай сынақтар жасап, анализ жасаған маңызды.

Ақбота: Біздің негізгі мақсат мұғалім мен оқушы арасында байланыс орнату. Адам адамнан үйренеді. Балалар білмегенін мектепте сұрауға ұялатыны жасырын емес. Бәлкім, интернеттен жауабын іздеп көрер. Одан таппайды. Осылайша қанша оқушы білмеген сұрағын жауып қоя салады. Ал мына қызмет осындай мәселенің шешімін табады. Сол сәтте, сол мезетте оқушы білмеген есебін суретке түсіріп жіберсе, мұғалім екеуінің арасында байланыс орнап, шешімін тауып, өз сұрағына жауабын алады. Әр оқушы әртүрлі. Қабылдауы да бөлек. Сондықтан осы қызмет ұтымды ұсыныс болмақ. Болашақта видеочат жасаймыз. Мақсатымыз оқушыларды жеке оқыту, әрқайсының қабылдауына сай оқыту жолын табуға көмектесу. Бұл Қазақстанда алғаш рет қолға алынып жатқан жоба. Айына белгілі ақыға жазылуға болады, 100 сұраққа дейін қоя алады.
«Біздің негізгі мақсат мұғалім мен оқушы арасында байланыс орнату. Адам адамнан үйренеді. Балалар білмегенін мектепте сұрауға ұялатыны жасырын емес»
Бұл қызметке мұғалімдерді арнайы іріктедіңіздер ме?

Ақбота: Ерасыл екеуміз негізгі жұмыстарымызды тастап, осы жобаға бар ынта мен зейінімізді арнап отырмыз. Мәселенің түбіне жету үшін оқушылар мен мұғалімдердің ішкі мәселелерін зерттеуге кірістік. Толық уақытымызды осыған арнадық. Сол ортада оқушылармен сөйлесе келе, негізгі проблема тесттің жетпеуінде емес, оқушылардың сол есептерді қалай шешу керегін түсінбеуінде екенін анықтадық. Негізінен оқушылар сол ҰБТ форматы бойынша А, Б, С, Д деп жауаптарды жаттауға дағдыланған. Формула мен дайын жауаптарды жаттайды. Ал шын мәнінде олар өзіңе сенімді емес. Біз осы тұрғыда оқушыға сенімділік сыйлағымыз келеді. Бір рет сұрағына жауабын алған оқушы келесі жолы соған ұқсас сұрақ келгенде қорықпай өтеді, өзіңе сеніп, тіпті басқаларға да түсіндіре бастайды. Мұғаліммен дұрыс қарым-қатынас орнату, білмегенін сұрай білу болашаққа керек қабілет.

Мұғалімдердің өзі де бұл негізгі проблема екенін түсінеді. Сабақ барысында барлық оқушыға бүкіл сұрақты түсіндіру мүмкін емес. Оқушы сұрағына жауап таппағанда не істейді? Ол бұл сұрақтың бетін жауып қояды не интернеттен іздейді. Елестетіп көріңізші, кешкі тоғызда есеп шығарып отырған бала шешімін таппай кідіріп қалғанда не істейді? Кітапты жылы жауып, үйқыға кетеді. Ал интернеттен тапқанның өзінде оны түсінбей көшіре салады. Міне, осының өзі бір жұмысты аяғына дейін жеткізбеуге үйретеді. Баланың беті қайтып қалады. Ары қарай оқуға да ынтасы азайып кететіні рас. Жауап табылмаса одан бетер стресске түседі. Ал біз болсақ, баланың білмегенін мұғалімнен сұрап, мүдірмей ары қарай өз бетінше дайындалғанын қалаймыз.

Мұғалімдерді таңдағанда бірнеше мәселеге назар аудардық. Коммуникацияға тез келе алатын, икемді жастарды таңдауға тырыстық. Көбінесе Назарбаев университеті, КБТУ сияқты беделді университеттерде оқитын білімді жастарды тарттық. Жарты күн сабақта, қалған уақытта осында оқушыларға көмектесе алатынын түсіндік. Келесі категория мектепте жұмыс істейтін мұғалімдер. Әрине, жұмыс жүктемесі ыңғайлы болса, жарты күнін бөле алса деген талабымыз болды. Үшінші категория декретте отырған аналар немесе мүмкіндігі шектеулі болса да бірақ өз саласының мамандары. Біз осылайша баршаға білім саласына араласуға, екі арада байланыс орнатуға мүмкіндік жасап отырмыз.

Бала қай жерде, қай уақытта болмаса да осы қосымша арқылы мұғалімге сұрағын қоя алатынын түсінсін дедік. Кейбір оқушылар түнде сабаққа дайындалады.

Жобаны таныту үшін қандай да шаралар өткізу ойда бар ма?

Ерасыл: 17 наурыздан бастап BilimBer Fest шарасын бастағалы отырмыз. «Мен кім болғым келеді?» деген тақырыпта оқушылар арасында видео конкурс өткіземіз. Бас жүлде 500 мың теңге, содан кейін басқа жеңімпаздарға жалпы құны бес жүз мың теңгедей болатын түрлі сыйлықтар аламыз. Tiktok, Instagramm желілеріне хэштег береміз, сол арқылы видеоларды іріктейміз. Белгілі қоғам белсенділерін шарамызға шақырып отырмыз.

BilimBer Fest конкурсының мақсаты қандай?

Ақбота: Осы конкурстың мақсаты туралы айтып өткім келеді. Оқушыларға мотивация бергіміз келеді. Шалғайда, ауылда тұратын қаншама оқушы профориентация, мамандық таңдау туралы біле бермейді. Шетелдегі түрлі тегін бағдарламалардан да хабары жоқ. Бізге жекемізге қаншама оқушы «қандай мамандық таңдасам болады?» деп сұрақтарын қойып жатады. Осының бәрін саралап, осындай челлендж бастауды жөн көрдік. Әрқайсымыз бала күнімізде кім болғымыз келді, ал қазір кім болғанымызды ашық айтайық деп шештік. Қоғам белсенділерін де осы науқанға шақырдық. Барлығымыз ешнәрседен қорықпай, армандау керегін дәріптегіміз келеді. Осы конкурс арқылы қаншама бала білмейтін мамандықтарымен танысады. Содан болашаққа жоспарын құрады. Осының өзі жастарға мотивация, сенім сыйлайды. Содан біздің қосымшаға тіркеліп, тестке де дайындала алады. Жай ғана шара емес, әр қатысушыға ой тастайтын, терең дүние болғанын қалаймыз.

Ерасыл: Расында біз де жас болдық, жаңа жобаны бастар кезінде стартап ұғымын да дұрыс түсінбегенбіз. Сол сияқты қазіргі жастарға бизнес модельдерді түсіндіргіміз келеді. Тіпті осы стартап ұғымын да түсінсін деген ниет бар.

Қосымшада тағы қандай жаңа қызметтер ұсынасыздар?

Ерасыл: Тағы бір қызметіміз, life quiz өткізуге болады. Мұны мұғалім де қолдана алады. Реал уақытта тест дайындап, виртуал бөлмеге барлық оқушысын кодпен шақырып, білімдерін сынауға болады. Бұл сынақ әйгілі норвегиялық kahoot әдісін негізінде жасалған. Мұғалім бірден кім дұрыс не бұрыс жауап бергенін анықтап, статистикасын да көреді. Соңында кім қанша уақытта, қалай жауап бергенін де көруге болады. Бұл қызметті енді дамытып жатырмыз.

Жастарға қандай тілек айтасыздар?

Ақбота: Кезінде бір мамандықпен өмірдің соңына дейін жүру керек деген түсінік болды. Ал қазір заман өзгерді. Әлі де осылай ойлайтын жастар бар. Осы алда өткізетін шарада сан алуан мамандық бар екенін көрсетіп, жастарды сыни ойлауға дағдыландырғымыз келеді. Әлем өзгеріп жатыр. Соған орай оқушылар да бейімделіп, шекаралардан арылса деген ниет бар. Шекара тек миымызда. Бір университет пен бір саламен шектелмей, жан-жақтағы мүмкіндіктерді пайдалану керегін айтқымыз келеді.

Ерасыл: Білім берудегі стартап дегенде бәрі инфобизнесті ойлайтыны рас. Ал шын мәнінде біздің бағытымыз одан бөлек. Біз оқушыға нақты білім бергіміз келеді. Түрлі курс, вебинар өткізетіндер де осы салада еңбек етіп жатыр. Бірақ ол жерде ауқымды ақпарат беріледі, оны қорыту да қиын. Ал біз лезде мәселені шешуге бағытталамыз. Осылайша оқушыға мотивация беріп, болашаққа нық сеніммен қарайтын мықты ұрпақ шыққанын мақсат етеміз.